Powered by Blogger.

mercoledì 12 luglio 2017

Missa del Gallo (discargar in pdf)

Io viveva tranquille, in ille casa a duo etages sur Rua do Senado, con mi libros, poc relationes, alcun promenadas.
Le familia esseva parve, le functionario, le femina, le matre affin e duo sclavas.
Costumes vetule. A dece horas del vespera, totos esseva in lor cameras; a dece e medie le casa dormiva.
Io nunquam habeva ite al theatro e, plus que un vice, audiente Meneses qui diceva ir al theatro, io le peteva que ille me portava con se.

In ille occasiones, le matre affin grimassava e le sclavas rideva disguisatemente; ille non respondeva, se vestiva, exiva e tornava solmente al matino sequente.
E solmente plus tarde io ha discoperite que le theatro esseva un euphemismo in action.
Meneses esseva inamorate de un seniora, separate del marito, e dormiva foras de casa un vice al septimana.
Conceição pativa, a principio, con le existentia del amante; ma al final, se resignava, se habituava e al final lo trovava multo juste.

Bon Conceição!  On la appellava "le sancta", e illa faceva justitia al titulo, pro supportar tanto facilemente le oblidos del marito.
In veritate, le sue esseva un temperamento moderate, sin extremos, nec grande lacrimas, nec grande risos.
In le capitulo de que io tracta, illa portava se como un femina mahometan,
illa acceptarea un harem, salve le apparentias. Que Deo me pardona, si io la misjudica.  Toto in illa esseva attenuate e passive.
Mesmo su facie esseva median, nec belle nec fede.  Illa esseva lo que on dice un persona sympathic.
Illa diceva nihil mal sur le alteres, pardonava toto.
Illa non sapeva odiar; forsan nec amar.
In ille vespera de Natal ha ite le scriba al theatro.  Il esseva inter le annos 1861 o 1862.
Io ja deberea esser a Mangaratiba, in vacationes; ma io restava usque al Natal pro vide le "missa del gallo in le Corte".
Le familia se recolligeva al hora de costume; io me mitteva al salon frontal, vestite e preste.
Ab illac io passarea al corridor de entrata e exirea sin eveliar qualcuno.
Il habeva tres claves al porta; Un remaneva con le scriba, le altere esserea portate per me, le tertie remaneva in casa.
- Ma, Sr. Nogueira, que facera tu toto iste tempore?  Me demandava le matre de Conceição.
- Io lege, D. Inácia.
Io habeva presso me un roman, Le Tres Muschetteros, vetule traduction, del Jornal do Comércio, io crede.
Sedeva me io al tabula que jaceva al centro del salon, e sub le luce de un candeliero de kerosen, mentre dormiva le casa, scandeva io ancora un vice sur le cavallo magre de D'Artagnan e iva al aventuras.

In poc tempore io esseva completemente ebrie de Dumas.
Le minutas volava, al contrario de lo que me costumava facer, quando es illos de expectativa; sentiva io sonar dece-un horas, ma quasi sin perciper, un hasardo.
Totevia, un parve rumor que io audiva del interior veniva eveliar me de mi lectura.
Il esseva alcun passos al corridor que exiva del salon de visitas a lo de cena; io me altiava le testa; justo postea io videva junger al porta del salon le forma de Conceição.

- Tu ancora non ha ite? me demandava illa.
- No, il me sembla que ancora non es medie-nocte.
- Que patientia!
Conceição entrava in le salon, illa vestiva un peignoir blanc,
mal acordonate al cinctura. Essente magre, illa habeva un aere de vision romantic, non disconforme
con mi libro de aventuras. Io ha claudite le libro, illa ha ite seder se sur le chaise
ante me, proxime al sofa. Quando io la ha demandate si io la habeva eveliate, sin
voler lo, a causa del ruitos, illa ha respondite prestemente:
- No!  Absolutemente! Io simplemente me eveliava, sin motivo.
Io la ha contemplate un poco e dubitate del affirmation. Su oculos non me semblava los de un persona que veniva de eveliar se;
illos me semblava non ancora haber addormite. Iste observation, comocunque, que valerea
qualcosa con altere animo, presto io lo dissipava, sin render me conto de que forsan illa non dormiva
justemente a mi causa, que forsan illa mentiva pro non affliger me o enoiar me. Io ja diceva que illa esseva bon, multo bon.

- Ma le hora quasi arriva - io diceva,
- Que patientia le tue de attender eveliate, mentre le vicino dormi!  E tu attende sol!
Non ha tu pavor de animas del altere mundo? Io faceva propositemente que illa se espaventa quando illa me videva.
- Quando io audiva tu passos, io lo trovava extranee: ma vos tosto me appareva.
- Que lege tu?  Non dice me, io ja sape, illo es le romance del Muschetteros.
- Justemente: illo es multo belle.
- Te place le romances?
- Si, illos me place.
- ja legeva tu "A Moreninha"?
- De Dr. Macedo?  Io lo ha illac, a Mangaratiba.
- Me place multo le romances, ma io lege poco, per manca de tempore. Que romances tu ha legite?

Io ha comenciate a dicer la alcun nomines.  Conceição me ascoltava con le testa reclinate
in le appoio del chaise, con le oculos inter le palpebras semiaperte, sin displaciar los de mi direction.
A vices passava le linguas sur le labios, pro humectar los. Quando io cessava de parlar,
illa me diceva nihil; nos restava assi durante alcun secundas. Alora io la videva adjustar se le testa,
cruciar se le digitos e posar se sur illos le mento, le cubitos sur le appoios del chaise, toto
sin mover le grande e astute oculos.
"Forsan illa se enoia", io pensava.
E postea, alto:
- Dona Conceição, io crede que il se face tarde e io...
- No, no, il es ancora tosto. Io veni de vider le horologio, il es undece e medie. Il ha tempore. Tu,
quando perde le nocte, es capace de non addormir se durante le jornata?
- Io ja lo ha facite.
- Io, no. Quando io perde un nocte, in le altere die io debe reposar me, que sia medie hora.
 Ma, io comencia a devenir vetule.
- Ma como assi vetule, Dona Conceição?
Tante calor habeva mi parola que illa surrideva. De costume illa habeva gestos lente e
attitudes tranquille; ora, comocunque, illa se levava rapidemente, passava al altere latere del sala
e faceva alcun passos, inter le fenestra del strata e le porta del cabinetto de su marito. Assi, con
su honeste incommodo, illa me faceva un impression singular. Anque si magre, illa habeva
io non sape que in le camminar, como si la costava levar le corpore; iste tracto nunquam
me habeva semblate tanto distincte como in celle nocte. Illa se deteneva alcun vices e examinava un pecia del cortina.
o repositionava un objecto sur le planchetta; finalmente, illa se deteneva ante me, con le tabula inter nos.
Parve esseva le circulo de su ideas; se espaventava novemente quando illa me videva
eveliate; io la repeteva lo que illa sapeva, isto es, que io nunquam habeva assistite al Missa del Gallo in le Corte, e
que io non lo voleva perder.
- Illo es le mesme que le missa del campania; tote le missas se simila.
- Io lo crede; ma ci il habera plus luxo e anque plus gente. Vide, le septimana sancte in
le Corte es plus belle que in le campania. In le die de Sancte Johannes io non sape, nec Sancte Antonio...
Poco a poco, illa se reclinava, cubitos sur le marmore del tabula e visage inter le manos palmate.
 Le manicas non buttonate cadeva naturalmente e io
videva medietate de su bracios, multo clar e minus magre de que on poterea supponer.
Le vista non esseva nove pro me, ma anque non esseva commun; in celle momento, comocunque,
io habeva un grande impression. Su venas esseva talmente blau que, anque si il habeva poc illumination,
io los poteva contar de ubi io me sedeva. Le presentia de Conceição me habeva animate plus que
le libro. Io continuava a dicer lo que io pensava sur le festas del campania e del urbe, e de cosas que
me veniva al bucca. Io parlava, subjecto post subjecto, sin saper proque, variava inter illos
o tornava al primes, e rideva pro facer la surrider e vider su dentes que luceva, blanc,
un equal al altere. Su oculos esseva non exactemente nigre, ma obscur; su naso, sic e longe
un poco curve, dava a su visage un aere interrogative. Quando io altiava un poco le voce,
illa me reprimendava:
- Basse! mamma pote eveliar se.
E non lassava ille position, que me faceva gauder, tanto proxime restava nostre facies.
Realmente, il non esseva necessari parlar forte pro esser ascoltate: ambes susurrava, io plus que
illa, proque io parlava plus; ma illa, a vices, se poneva serie, multo serie, e se arrugava
le fronte. Finalmente, illa se fatigava, cambiava su attitude e se displaciava. Illa ambulava, circum le tabula, e se sedeva a mi latere,
sur le sofa. Io me girava le facie e poteva vider, furtivemente, le becco de su pantoflas, ma solo usque
illa se sedeva, su peignoir esseva longe e tosto los coperiva. Io me recorda que illos esseva
nigre. Conceição me diceva a voce ben basse:
- Anque si mamma es lontan, su somno es multo legier, si illa se evelia ora, povrette, illa non addormira
tanto tosto.
- Io anque es assi.
- Que? illa me demandava, con le corpore inclinate, pro ascoltar me melio.
Io vadeva seder me sur le chaise al latere del sofa e la repeteva le parola. Illa rideva del coincidentia;
illa anque habeva le somno legier; nos tres esseva tres somnos legier.
- Il ha occasiones in que io es como mamma. Quando io me evelia, il me costa addormir novemente,
io rola sur le lecto, pro nihil. Io me leva, incende le candela, cammina un poco, torna a jacer, e alora nihil.
- Il es lo que occurreva a vos hodie.
- No, no - illa respondeva.
Io non comprendeva le negation; forsan anque illa non lo comprendeva. Illa prendeva le punctas
de su cinctura e los batteva sur su geniculo, isto es, le geniculo dextre. Illa veniva de cruciar se le
gambas. Postea illa parlava sur sonios, e me affirmava que solo habeva habite un incubo, quando
infante. Illa voleva saper si io los habeva. Le conversation recomenciava assi, lentemente, longemente, sin que
io me rende conto del hora, nec del missa. Quando io finiva un narration o un explication,
illa inventava un altere demanda o altere subjecto e io reprendeva
le parola. A vices, illa me reprimendava:
- Plus basse, plus basse. . .
Il habeva anque qualque pausas. Duo altere vices, il me semblava que illa addormiva; ma su oculos,
clause per un instante, tosto se aperiva sin somno nec fatiga, como si illa los habeva
claudite pro vider melio. Un de iste vices, io crede que illa me percipeva absorpte in
su persona, e io me recorda que illa los claudeva novemente, io non sape si pressatemente, o si lentemente. Il ha
impressiones de ille nocte, que me sembla rupte o confuse. Io me contradice, me confunde.
Un del cosas que io ancora ha fresc es que, in un occasion, illa, qui esseva solmente sympathic,
deveniva belle, bellissime. Illa stava, con le bracios cruciate; io, in respecto a illa, voleva levar me;
illa non me lo consentiva, mitteva un mano a mi humero e me faceva
remaner sedite. Io remarcava que illa vadeva dicer me qualcosa; ma illa tremeva, como si illa habeva habite
un fremito frigide, volveva le dorso e se sedeva sur le chaise ubi io legeva quando illa me trovava. Ab illac illa videva,
per le speculo que restava supra le sofa, duo picturas que pendeva sur le
parete, sur le qual illa diceva:
- Iste quadros deveni vetule. Io ja ha petite a Chiquinho que ille compra alteres.
Chiquinho esseva su marito. Le quadros tractava del principal negotio de iste homine. Uno
representava "Cleopatra"; io non me recorda del subjecto del altere, ma illos esseva feminas. Vulgar
ambe quadros; in ille tempore illos non me pareva fede.
- Illos es belle, io diceva.
- Belle si; ma illo es maculate. E, francamente, io prefere duo imagines
de sanctas. Istes vaderea melio in le sala de juvene homine o de un barbero.
- De barbero? Vos nunquam ha essite in un casa de barbero.
- Ma io imagina que le clientes, mentre illes attende, parla de juvene feminas e relationes amorose e,
naturalmente, le proprietario del casa allegra lor vista con belle figuras. In casas de familia
io non los trova adequate. Il es lo que io pensa, ma io pensa multe cosas extranee. Comocunque sia,
non me place iste quadros. Io ha uno de Nostre Seniora del Immaculate Conception, mi matrina,
multo belle; ma illo es un sculptura, on non pote mitter lo sur le parete, e io non lo vole. Illa es
in mi oratorio.
Le idea del oratorio me portava a lo del missa, me recordava que forsan il esseva tarde e io lo voleva dicer.
Io pensa que io ha anque aperite le bucca, ma tosto io lo claudeva pro ascoltar lo que illa contava, con
dulcessa, con gratia, con tante lentessa que illo traheva pigritia a mi anima e me faceva oblidar
missa e ecclesia. Illa parlava de su devotiones quando infante e quando juvene. Postea, qualque
anecdotas de ballos, alcun casos de camminatas, reminiscentias de Paquetá, toto insimul, quasi
sin interruption. Quando le passato ja le fatigava, illa comenciava a parlar sur le presente, le negotios de casa, le
problemas de familia, que on la diceva multes, ante de maritar se, ma que illos esseva nihil. Illa non me
contava, ma io ja sapeva que illa se habeva maritate con vinti-sex annos.
Ja ora illa non se displaciava como antea, e quasi non cambiava attitude. Illa non
habeva le oculos longe e comenciava a vider le paretes, sin objectivo.
- Nos necessita excambiar le papiro del sala - diceva alora, como si illa parlava con se mesme.
Io accordava, pro dicer qualcosa, pro exir de ille specie de somno magnetic, o lo que sia lo que
prendeva mi lingua e mi sensos. Io voleva, ma non voleva, finir le conversation;
io faceva un grande effortio pro mover mi oculos foras de illa, e io lo faceva pro un senso de respecto; ma le
idea de que forsan illos semblarea enoiamento, quando illo non lo esseva, me facer volver los novemente a
Conceição. Le conversa comenciava a morir. In le strata, silentio complete.
Nos per un tempore - io non sape quanto - taceva completemente. Le
unic rumor esseva le roder de un mure in le cabinetto, que me eveliava de
ille specie de somno; io voleva parlar su le mure, ma io non trovava un modo. Conceição semblava
soniar. Subitemente, io audiva un colpo in le fenestra, al latere exterior, e un voce que
clamava: "Missa del gallo!" missa del gallo!"
- Ecce tu companiero, illa diceva e se levava. Illo es divertente; le accordo esseva que tu le eveliarea,
e il es ille qui veni eveliar te. Vade, il debe esser ja le hora; adeo.
- Essera ja il le hora? - io demandava.
- Naturalmente
- Missa del gallo! - repeteva foras, e plus colpos.
- Vade, vade, non face te attender. Le culpa esseva mie. Adeo, usque a deman.
E con le mesme balanciar del corpore, Conceição se infilava intro le corridor,
con passos legier. Io exiva al strata e trovava le vicin que me attendeva. Nos vadeva de illac al ecclesia. Durante le missa,
le figura de Conceição se interponeva plus de un vice, inter me e le prestre; culpa
de mi dece-septe annos. Le matino sequente, al prandio, io parlava sur le missa del gallo e
del gente que esseva in le ecclesia, sin excitar le curiositate de Conceição. Durante le jornata, io la trovava
como sempre, natural, benigne, illa faceva nihil que memorava le conversation del nocte anterior.
Pro le Anno Nove io vadeva a Mangaratiba. Quando io tornava a Rio de Janeiro in martio,
le functionario habeva morite de apoplexia. Conceição habitava in Engenho Novo, ma io nec la visitava nec la incontrava.
Plus tarde, io audiva dicer que illa se maritava al notario
de su marito.

Per Machado de Assis, publicate in le libro "Páginas Recolhidas" in 1899. Traducite per Carlos Eduardo de Paula.

0 commenti :

Posta un commento